Je voorouders vergeten is als een boek
zonder bron, een boom zonder wortel.
Chinees spreekwoord
U bent lid van de Studiegroep Geslachten Drost. Waarschijnlijk bent u lid geworden omdat u geïnteresseerd bent in genealogie, het bestuderen van uw familiegeschiedenis. Het is een algemeen menselijke behoefte te willen weten wie onze ouders en voorouders zijn. U vraagt zich wellicht af of u familie bent van een bekende met dezelfde achternaam en/of waar de achternaam vandaan komt. Door op zoek te gaan, stuit u op mooie verhalen en leert u vaak ook uzelf beter kennen.
In elk nummer van ons Mededelingenblad treft u voorbeelden aan van verhalen die de leden zoal op het spoor zijn gekomen en krijgt u tips bij het vinden van relevante bronnen. Dit jaar biedt de Studiegroep u in september een ledendag, Reünie genoemd binnen onze vereniging, aan – een unieke kans om elkaar te ontmoeten en verhalen te delen.
Velen raken geïnteresseerd in de familiegeschiedenis in het zicht van hun pensionering. Een minder volle agenda werkt mee om ‘iets’ te doen met de vragen die wellicht al jaren leven over de geschiedenis van de familie, maar waar nooit een antwoord op kwam. Klopt het verhaal over die oom die vreemde capriolen heeft uitgehaald? Wie van de familie emigreerden naar Nieuw-Zeeland? Heeft de familie altijd in Friesland gewoond? Enzovoorts. Al zoekend stuit u op gegevens die verrassen of die een verklaring geven van een familietrekje.
Autobiografie
In het tv-programma ‘Verborgen verleden’ gaan bekende Nederlanders op zoek naar hun voorouders, geholpen door een team van deskundigen. Zo deed acteur Huub Stapel in het programma een belangrijke ontdekking over het oorlogsverleden van zijn vader. In de loop van de aflevering kantelde zijn beeld en ontroerd realiseerde hij zich voor welke onmogelijke keuzes zijn vader in de oorlog had gestaan. De vraag hoe dat van invloed is geweest op zijn eigen leven lag om de hoek. Ondertussen heeft hij het verhaal van zijn vader omgezet in een theatervoorstelling. Van het een komt soms het ander.
Over al die genealogische feiten en feitjes worden mooie artikelen en interessante boeken geschreven. En wie zou dat niet willen: een boek over uzelf of over uw familiegeschiedenis? Autobiografieën of biografieën van beroemdheden zijn populair, maar geregeld wordt ook een onbekende persoon uit de geschiedenis naar voren gehaald en krijgt hij of zij de aandacht die de hoofdpersoon bij leven nooit gehad heeft. Ook al bent u wellicht niet beroemd of bekend, uw levensverhaal is altijd interessant, al was het maar in kleine kring.
Reünie
Tijdens de Reünie op 6 september a.s. ga ik graag met u in gesprek over de manieren om uw levensverhaal op papier te zetten. Daarbij put ik in eerste instantie uit mijn eigen ervaringen. Toen mijn moeder 80 jaar werd, heb ik een boekje gemaakt over haar leven. Tijdens het schrijven stuitte ik op dit verhaal.
Mijn moeder was Anna Gerdina Drost – Heijkamp (1914 – 2016). Haar roepnaam was Anna. Toen ze ging werken op een naaiatelier was er al een Anna en dus – zo besloot de afdelingsleidster – kreeg zij de naam Annie. In die tijd kreeg ze via een collega verkering met mijn vader (Teunis Drost, 1912 – 1983) en dus gebruikte mijn vader ook de naam Annie. Toen ze dit verhaal aan me vertelde werd ze geëmotioneerd omdat ze haar hele leven er last van had gehad.
Enkele jaren geleden heb ik voor een goede vriend een boek samengesteld over zijn leven. Dat leverde lange en mooie gesprekken op. Het boekje zorgde ervoor dat hij met zijn kinderen op excursie ging naar zijn geboortedorp. Een kostbaar moment. Op dit moment werk ik aan een boek over mijn eigen leven (werktitel: Denk & Vragen). Ik hoop dat in het najaar af te hebben. Daarnaast heb ik drie romans geschreven waarin ik ruim uit eigen ervaringen put.
Graag deel ik tijdens de ledendag met u enkele ervaringen en reik ik u handvatten aan om ermee aan de slag te gaan. Natuurlijk ben ik ook nieuwsgierig naar de verhalen van leden die de weg van een autobiografie of van een familiegeschiedenis gaan of al hebben afgerond.
Vragen, vragen, vragen
Schrijven begint meestal met vragen, ook als u uw eigen levensverhaal wilt opschrijven. Er zijn allereerst vragen over de vorm van het eindproduct: op papier of digitaal, een fotoboek, een uitgeschreven verhaal of een combinatie, de doelgroep en hoe omvangrijk mag het zijn, enzovoorts. Daarnaast zijn er de vragen over de inhoud: wordt het een chronologisch verhaal, is er een thema dat als uitgangspunt dient (bv. de schoenmakerij als u uit een familie van schoenmakers komt) of maakt u een afwisseling van een chronologische verhaal aangevuld met ‘uitstapjes’? Neemt u illustraties op als aanvulling of vertelt u uw verhaal aan de hand van plaatjes (een fotoboek met bijschriften)?
Er is veel geschreven over het schrijven, niet alleen schrijfhulpboeken, maar ook boeken die u bevragen. Denk bijvoorbeeld aan boeken als: Opa vertel eens. Dat is een soort invuloefening voor allerlei wetenswaardigheden: van ‘uit welk gezin kom je?’ en ‘wat wilde je als kind worden’ tot ‘wat zou je zeggen tegen je jongere ik?’ en ‘waar ben je trots op?’. Zo’n boek kan een goede hulp zijn bij het inventariseren van wat u zoal zou kunnen uitwerken en opschrijven.
Een buitencategorie van goede vragen zijn de zogenoemde levensvragen van De Wachter. De maker van deze vragen is de Belgische psychiater Dirk De Wachter, een tv-persoonlijkheid die op handen gedragen wordt vanwege zijn scherpe analyses gecombineerd met hoopvolle woorden (‘Vertroostingen’) en in zijn bloemrijke Vlaamse taal. De Belgische journalist Sabine Vermeiren heeft aan de hand van die vragen een serie beroemdheden geïnterviewd en deze vastgelegd in een boek met dezelfde titel: ‘De levensvragen van De Wachter’. Daarin blijken de vragen een fantastische leidraad te zijn voor een goed en diepgravend gesprek. Op 6 september zal ik u een setje van die vragen aanreiken zodat kunt u die kunt gebruiken bij het gesprek met andere aanwezigen en wellicht daarna, mocht u besluiten uw levensverhaal op te willen schrijven.
Een voorwerp
‘The Repair Shop’ is een langlopend tv-programma van de Britse BBC (bij ons uitgezonden door Discovery Channel) dat draait om de reparatie van bijzondere voorwerpen. Elke uitzending komt er van alles langs; van een gokkast tot een tuba en van een kastje tot een aktetas. Een team van topdeskundigen repareert/restaureert het voorwerp, maar uiteindelijk draait het daar niet alleen om, het gaat vooral om het bijbehorende verhaal. Meestal is het verhaal van een familiegeschiedenis in een notendop. Aan het eind van de uitzending komen de gasten het voorwerp weer ophalen. Altijd weer zijn ze heel erg blij met het resultaat en daarbij is menigeen geëmotioneerd. Het gerestaureerde voorwerp haalt een dierbare herinnering boven en zelfs een overleden persoon lijkt weer even dichtbij.
Oproep: Neem een voorwerp mee
Ik neem aan dat u allemaal naar de reünie komt. Daarom het volgende verzoek: Neem een voorwerp mee dat een verhaal uit uw familie herbergt. Dat kan van alles zijn als het maar makkelijk mee te nemen is. Na mijn inleiding krijgt u volop de gelegenheid om aan de hand van het lijstje levensvragen van De Wachter of aan de hand van een meegenomen voorwerp verhalen te delen. Dat zorgt voor mooie ontmoetingen en wellicht zal het u inspireren om verder te gaan op het pad van de genealogie en zelfs met het vastleggen van uw levensverhaal.
Ik besluit met een citaat:
Het recht om na zijn veertigste jaar zijn biografie te schrijven heeft iedereen: want ook de onaanzienlijkste mens kan iets beleefd en van nabij gezien hebben wat waardevol en opmerkelijk is.
Friedrich Nietzsche (dichter en filosoof, 1844 – 1900)
Ik hoop u allen te zien op 6 september!
Wim Drost – Ede
naschrift: lees ook het artikel “Waarom je levensverhaal schrijven?” om ideeën op te doen.
Eerder verschenen in het Mededelingenblad, Jaargang 34, nummer 2 – juni 2025